1-លក្ខណៈទូទៅនៃទ្រីប
. ក.លក្ខណៈរូបសាស្រ្ត
ទ្រីប មានឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្ត Thrip tabaei ស្ថិតក្នុងគ្រួសារ Thripidae និងមានឈ្មោះអង់គ្លេស Thrip ។ ទ្រីប ពេញវ័យ មានពណ៌ស ព្រលែត ពេលខ្លះមានពណ៌ ក្រហមភ្លាវដែលមានប្រវែង ១សម ទៅ ១,២ស.ម។ វាមានទ្រូងពណ៌ក្រហម និងអង់តែនរបស់វាផ្សំឡើងដោយ អង្កត់ខ្លីចំនួន ៧កង់។ អង្កត់ទី៣ នៃអង់តែនមានពណ៌លឿង និងជាញឹក ញាប់គេឃើញចុងអង់តែនមានពណ៌ក្រម៉ៅ។ ជើងវាមានពណ៌ប្រផេះ ស្លាបមានរាងស្រួចទ្រវែង លឿងភ្លាវ និងអមតាមគែមដោយរោម ទន់វែង។ ប្រអប់ជើងមាន សណ្ឋានជាប្រអប់ជប់ដែលអាចធ្វើឲទ្រីប តោងជាប់បានល្អទៅលើផ្ទៃស្លឹក។ ពងទ្រីបមានពណ៌ស រាងមូលទ្រវែង ប្រវែង ០,២៦ម.ម ពងទាំងនោះមេវាពងដាក់នៅក្នុងជាលិកាផ្នែកខាង ក្រោមស្លឹក។ កូនញាស់មានពណ៌លឿង ព្រលែត ឬ បៃតង់។
ខ. លក្ខណៈជីវសាស្រ្ត
ទ្រីបនៅពេលពេញវ័យវាលាក់ខ្លួននៅក្រហែងដី ឬ ក្រោមដី កាកសំណល់រុក្ខជាតិ ក្នុងដីជុំវិញ ចំការ ឬ តាមសំបកដើមត្រប់ និងម្ទេសស្ងួតៗ ដែលរក្សាទុក។ ការលាក់ខ្លួនទាំងនេះមានច្រើនបំផុតទៅចំការក្នុងថ្នាំជក់ និងចំការនៅជុំវិញនោះ។ ក្នុងករណីដែលវាលាក់ខ្លួនពុំមានដាំដំណាំទេនោះ វាត្រូវរាតត្បាតលើស្មៅ ចង្រៃដែលស្ថិតជុំវិញនោះ។ ក្នូងរយៈពេល ២០ ទៅ ២៥ថ្ងៃ មេទ្រីបមួយអាចពងដាក់ ក្នុងជាលិការុក្ខជាតិ បានប្រមាណ ១០០ ពង ដែលពងទាំងនោះញាស់នៅក្នុង ៣ ទៅ ៥ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីពងរួច។ កូនដែលញាស់ចេញ ពីពងចាប់ផ្តើម បឺតជញ្ជក់រុក្ខរសពីជាលិកាស្លឹក។ កូនញាស់រស់នៅលើស្លឹករយៈពេល ៨ ទៅ ១០ថ្ងៃ រួចក៏ចូលទៅ ក្នុងក្រហែងដីរហូតជម្រៅ ១៥ស.ម ដែលនៅទីនោះវាក្លាយជាទ្រីបពេញវ័យហើយមានស្លាប។ ការសំងំ នៅក្នុងដីមានរយៈពេល ៤ ទៅ ៥ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីមានស្លាបពេញលេញហើយ វាក៏ចេញមកខាងក្រៅ ដើម្បី មករាតត្បាតជាថ្មី។ មួយវដ្តជីវិតទ្រីបត្រូវចំណាយពេលពី ១៥ ទៅ ៣០ថ្ងៃ សម្រាប់ពង។
II-ដង្កូវហ្វូង
ក. លក្ខណៈរូបសាស្រ្ត
ដង្កូវហ្វូង មានឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្ត Spodoptera Exigua ស្ថិតក្នុង គ្រួសារ Noctuidae មានឈ្មោះអង់គ្លេស Beet Armyworm និងស្ថិតក្នុងលំដាប់ Lepidoptera ។ មេអំបៅមានដងខ្លួនប្រវែង ១៤ម.មនិងគម្លាតស្លាបមានប្រវែង ៣០ម.ម។ ស្លាបខាងមុខមានពណ៌ត្នោតភ្លាវ ដែលមានចំណុចស្នាមពណ៌ លឿង ស្លាបនេះមានខ្សែបន្ទាត់ខ្មៅជាសំគាល់នៅឯជ្រោយស្លាបដែលមានចំណុចអុច
ពណ៌ខ្មៅចំនួន ៦ ទៅ ៧ ស្លាបខាងក្រោយពណ៌ថ្លា ខ្លួនរបស់វា ពណ៌ត្នោត ប្រផេះ។ ដង្កូវដង្កូវហ្វូងមានប្រវែង ២៣ ទៅ ៣០ម.ម ពណ៌សំបុរ ផ្លាស់ប្តូរទៅតាមការរស់នៅរបស់វា។ ពោះខាងមុខរបស់វាមានពណ៌បៃតងខ្ចី ខ្នងមានពណ៌ត្នោតខ្ចី និងមានស្នាម ឆ្នូត (ខ្សែបន្ទាត់តូចឆ្មាពណ៌ត្នោត)។ តែបើរស់នៅដាច់ជាក្រុមវិញ ពណ៌បៃតងប្រែទៅជាពណ៌ត្នោត។ ដង្កូវហ្វូងនៅ តូចមានពណ៌បៃតង ភ្លាវក្បាលមានពណ៌ខ្មៅ ដងខ្លួនរលីង ហើយមានសរសៃសូត្រឆ្មាៗ ខ្លះៗ។ ដឹកឌឿដង្កូវហ្វូង មានប្រវែង ១៥ម.ម។
ខ. លក្ខណៈជីវសាស្រ្ត
មេអំបៅពងរាងជាកញ្ជុំជាច្រើនរហូតដល់ ២០០ពង ដែលពងនៅលើស្លឹក ដើម ឬ ក៏នៅស្លឹកស៊ុបទ្រប់។ សត្វនេះវាពងបានច្រើនរហូតដល់រាប់លានពង ប៉ុន្តែតែជាមធ្យមចំនួន ៥០០ពង ២ ទៅ ៣ថ្ងៃ ក្រោយមកពងទាំងនោះក៏ញាស់ជាកូននោះ ដំបូងវានៅផ្តុំគ្នាក្រោយមកក៏បែកគ្នា ដោយមានសរសៃសូត្ររាងខ្លួន វាញាស់នៅពេលថ្ងៃ សកម្មភាពបំផ្លាញនៅពេលយប់។ ដង្កូវហ្វូងវាពួនជ្រកនៅពេលថ្ងៃ គឺនៅគល់ដំណាំ សីតុណ្ហភាពសមស្របពី ២៥ ទៅ ៣០អង្សាសេ វាអាចរស់នៅ។ ដឹកឌឿរបស់វារស់នៅក្នុងដីដែលមានស្រទាប់ដីរាក់ ក្នុងចន្លោះសីតុណ្ហភាពពី ២៥ ទៅ ៣០អង្សាសេ ក្នុងរយៈពេលមួយអាទិត្យ។
គ. លក្ខណៈនៃការបំផ្លាញ
ពេលញាស់ដង្កូវហ្វូងបំផ្លាញតួស្លឹកជាបន្តបន្ទាប់ ហើយរូបរាងដង្កូវក៏ប្រែប្រួល ការបំផ្លាញក៏រិតតែ ធ្ងន់ធ្ងរ និងស្លឹកដំណាំក៏មានការខូចខាតសឹងតែទាំងអស់ លើកលែងតែទ្រនង់កណ្តាល។ នៅក្នុងចំការនិមួយៗ ពោរពេញទៅដោយដង្កូវហ្វូង គេឃើញស្លឹកបានជ្រុះស្ទើរតែទាំងអស់។ ការបំផ្លាញរបស់វានៅលើដំណាំ ដូចជា បណ្តូលផ្កា និងផ្លែ
ឃ. វិធានការណ៍ការពារ និងកំចាត់
ធ្វើការសម្អាតស្មៅ ការភ្ជួរត្រោឡប់ដីឲបានច្រើនសារ និងលៃលកពេលនៃការដាំដុះកាត់ស្លឹក និងការកាត់មែកប៉េងប៉ោះ អាចជួយ មិនឲមានវត្តមានដង្កូវកើតឡើង។ ម្យ៉ាងទៀតការធ្វើអនាម័យក្នុងចំការ និងការផ្លាស់ប្តូរមុខដំណាំ ការប្រើអន្ទាក់ពន្លឺពណ៌បៃតង និងអន្ទាក់ពណ៌លឿងខ្ចី ជួយកំចាត់មេអំបៅរបស់ដង្កូវហ្វូង ការបញ្ជូលទឹកត្រាំដីក្រោយពេលប្រមូលផល វិធានការដ៏ប្រសើរ ក្នុងការកំចាត់ដឹកឌឿដែលនៅសល់ក្នុងដី(Talekar, 1995)។
III-ដង្កូវស៊ីរួងផ្លែ
ក. លក្ខណៈរូបសាស្រ្ត
ដង្កូវស៊ីរូងផ្លែ មានឈ្មោះវិទ្យាសាស្រ្ត Helicoverpa armigeraស្ថិតក្នុងគ្រួសារ Noctuidae មានឈ្មោះអង់គ្លេស Tomato fruitworm និងស្ថិតក្នុងលំដាប់ Lepidoptera។ មេអំបៅមានទំហំ ១៥ ម.ម ហើយគន្លាក ស្លាបមានប្រវែង ៤០ម.ម ជាទូទៅពណ៌ត្នោត ទៅជាពណ៌បៃតង ឬ ខ្មៅប្រផេះ។ ស្លាបខាងមុខពណ៌បៃតងខ្ចី គែមស្លាបមានចំនុចខ្មៅចំនួន ៧តំរៀបជាជួរ និងមានស្នាមពណ៌ត្នោតទំហំ ៣ ទៅ ៤ម.ម ស្ថិតនៅចំកណ្តាលស្លាប។ ស្លាបខាងក្រោយពណ៌ប្រផេះ ផ្នែកក្រោមស្លាបស្នាមបន្ទះពណ៌ត្នោតខ្មៅ នៅតាមគែមស្លាប។ ដង្កូវដែលពេញវ័យមានប្រវែង ៤០ម.ម ពណ៌ប្តូរជានិច្ច ដោយប្តូរពីត្នោតខ្មៅទៅជាពណ៌បៃតង ឬ លឿង។ ដឹកឌឿមានប្រវែង ១៥ ទៅ ២៥ម.ម មានពណ៌ក្រហមជាំដែលមានស្ទិចម៉ាត (Stigmates) ពណ៌ត្នោតក្រម៉ៅ ហើយចុងពោះរបស់វាមានរាងជាពីរគន្លាក់អមសងខាងមានចំនុច ១ម.ម។
ខ. លក្ខណៈជីវសាស្រ្ត
ដឹកឌឿរបស់មេអំបៅចោះផ្លែក្រាំងនៅក្នុងដី ឬ នៅក្នុងផ្លែ ប៉ែងប៉ោះ ហើយបានក្លាយទៅជាមេអំបៅនៅពេលដល់កាលកំណត់របស់វា។ មេអំបៅទាំងនោះបានពងដាក់នៅលើស្លឹក ឬ គល់ដំណាំ រាយដាច់ពីគ្នាជាកញ្ចុំ ចំនួន ៧៥០ពង។ ហើយចាប់ផ្តើមញាស់ទៅតាមសីតុណ្ហភាពខុសៗ គ្នាវាមិន លើសពី មួយអាទិត្យ។
កូនដង្កូវបានបំផ្លាញដំណាំប្រហែលជាពីរសប្តាហ៍ ហើយក៏ចូល ទៅក្នុងដី ឬ នៅក្នុងផ្លែក្លាយទៅជា ដឹកឌឿ។ មួយវដ្តជីវិតរបស់វាមានរយៈពេល ២៨ថ្ងៃ នៅរដូវដែលមានសីតុណ្ហភាពខ្ពស់។ មេអំបៅចំណាស់អាចបង្កើតកូនចៅ បានពី ២ ទៅ ៤ជំនាន់ ក្នុងមួយឆ្នាំ។
គ. លក្ខណៈនៃការបំផ្លាញ
មេអំបៅចំណាស់គេឃើញមានពីរក្រុម។ ក្រុមថ្មីរបស់វា បង្ហាញឲឃើញច្បាស់ជាងក្រុមដ៏ទៃទៀតផ្នែកខាងកំណាត់ក្បាល (ប្រអប់មាត់ធំ)។ កូនដង្កូវតូចៗ វាទំលាក់ខ្លួនតាមសរសៃសូត្រមកបំផ្លាញដំណាំវិញដែរ។ នៅពេល ដែលដង្កូវពេញរូបរាងវាគ្មានសរសៃសូត្រទេ ហើយផ្លាស់ទីដោយជើងក្នុង។ គេសង្កេតឃើញមេអំបៅរបស់វានៅរដូវដាំដុះពិសេសដំណាំពណ៌បៃតង។ វាអាចស៊ីបំផ្លាញជាហ្វូងៗ ឬ តែឯងក៏មាន។ មេចំណាស់អាចពន្យាពេលពងរបស់វាបាន។ នៅពេលមេឃ ស្រឡះល្អវាពងដាក់លើស្លឹកក្បែរទងផ្កា។
ឃ.វិធានការណ៍ការពារ និងកំចាត់
វិធានការណ៍ការពារ និងកំចាត់ទៅលើការរាតត្បាត របស់ ដង្កូវស៊ីរូងផ្លែមាន៖
- សម្អាតស្មៅ ភ្ជួររាស់ត្រលប់ដីឲបានច្រើនសារ និងពន្យាពេលដាំដុះមួយរយៈ
- ត្រូវបូមទឹកពន្លិចដីចំការក្រោយពេលប្រមូលផល (៧ ទៅ ១០ថ្ងៃ) ពិសេស បណ្តាដំណាំដែលធ្លាប់រងការរាតត្បាតពីសំណាក់ដង្កូវនេះ។
- ការប្រើអន្ទាក់ភ្លើងពណ៌បៃតង និងអន្ទាក់សត្វល្អិតពណ៌លឿងខ្ចី ជួយកំចាត់ មេអំបៅរបស់ដង្កូវចោះផ្លែ។
No comments:
Post a Comment